Meebuigen of ombuigen

Hoe moet je je als christen verhouden tot politieke vragen? En hoe kunnen kerken iets zinnigs zeggen in een gepolariseerde wereld? Deze actuele vragen hielden ook de Duitse theoloog Alfred Dedo Müller (1890-1972) sterk bezig. Terwijl in nazi-Duitsland christenen – op een enkeling na, die in verzet kwam – volledig meebewogen met het nazisme, of zich in stilzwijgen terugtrokken, koos Müller voor een andere weg. Hij wilde met de nieuwe machthebbers in gesprek blijven, en als theologische stem relevant blijven. Daarvoor boog hij mee, met de intentie de maatschappelijke ontwikkelingen ten goede te kunnen ombuigen. Deze insteek bracht Müller tot enkele fatale morele misrekeningen. Dick Schinkelshoek vraagt zich af wat hedendaagse theologen van Müller kunnen leren. Hij tekent de Leipziger praktisch theoloog daarvoor in zijn tijd, en vergelijkt hem met tijdgenoten als Paul Althaus, Karl Barth en Dietrich Bonhoeffer. Hoe bijzonder was het eigenlijk om in de jaren dertig tégen aandacht voor het eigen volk in de theologie of gedwongen sterilisatie van mensen met een erfelijke ziekte te zijn? En hoe kunnen theologen vanuit de christelijke traditie werkelijk constructief-kritisch aan het maatschappelijke debat meedoen?