Brieven aan Jeanne Lampl-de Groot 1921-1939

Meine liebe jeanne.’ Met die aanhef begint de laatste brief van de jarenlange correspondentie tussen Sigmund Freud en de latere vrouwelijke nestor van de Nederlandse psychoanalyse, de psychiater Jeanne Lampl-de Groot.

Ruim zeventig brieven van Freud, wereldwijd nu voor het eerst gepubliceerd, bieden een zeldzame gelegenheid om Freud als persoon, als arts en als middelpunt van de internationale psychoanalytische beweging van nabij te leren kennen. In deze periode groeit de betekenis van de psychoanalyse als wetenschap, als cultuurfilosofie en als behandeling voor psychische aandoeningen.

De hartelijke en vertrouwelijke toon over alledaagse zorgen, over gezinsleden, over Freuds chronische kaakaandoening, ook echter over hun wetenschappelijke publicaties, Freuds visie op hun beider collega’s en hun krachtig teweerstellen tegen het naderend onheil van Hitlers ‘Derde Rijk’, maken dit boek tot een bijzondere, gevarieerde en soms onthullende leeservaring.

Aan deze publicatie is een selectie van brieven toegevoegd die Jeanne Lampl-de Groot rond het begin van haar analyse aan haar ouders schreef. Zij verschaffen een boeiend beeld van de sfeer waarin de psychoanalyse internationaal tot bloei kwam. Jeanne Lampl-de Groot had daar een onvervreemdbaar aandeel in.

Recensie IZB-Ark

Twee belangrijke vertegenwoordigers van de Europese psychoanalyse

Brieven aan Jeanne Lampl-de Groot (1921-1939) van Sigmund Freud. Met fragmenten uit de brieven van Jeanne aan haar ouders (1921 -1923). Redactie, inleiding en vertaling Gertie Bögels is een sympathieke kennismaking met met twee belangrijke Europese psychoanalytici en de wereld waarin zij leefden.

De brieven van Freud weerspiegelen zijn voorname en wijze geest en treffend is steeds zijn medeleven met werk en persoon van zijn leerlinge, terwijl de lezer tevens menig inkijkje krijgt in de wereld van de psychoanalyse en haar toenmalige belangrijke vertegenwoordigers.

Freuds brieven vormen het leeuwendeel van deze uitgave, waarvan het belang echter tevens gelegen is in de uitvoerige biografische schets van Jeanne Lampl-de Groot die we leren kennen als een bewogen en hard werkende geleerde die tot op hoge leeftijd de wetenschap heeft gediend.

Het laatste deel van deze uitgave wordt gevormd door de brieven die Jeanne over haar reis en verblijf in Italië, Oostenrijk en Duitsland aan haar ouders schreef en haar doen leren kennen als een liefhebbende dochter en goede waarneemster van haar omgeving; ruim tachtig jaar na dato zijn deze brieven nog steeds de moeite van het lezen waard.

We mogen de samenstelster dankbaar zijn dat zij deze brieven aan de vergetelheid heeft ontrukt en ons in aanraking heeft gebracht met leven en werk van twee belangrijke onderzoekers van de geheimen van de menselijke geest.

O.W. Dubois

December 2012